Spór o pierwszeństwo

źródło: Wikipedia

Leo von Klenze „Akropolis w Atenach”. Niemiecki architekt namalował ten obraz w 1846 r.

źródło: Wikipedia

Popiersie Alcybiadesa. Kopia rzymska według greckiego oryginału z IV wieku p.n.e.

źródło: Wikipedia

„Leonidas pod Termopilami”, obraz Jacques’a-Louisa Davida z 1814 r.

O tytuł pierwszego zdrajcy w dziejach świata konkuruje dwóch starożytnych Greków. Jeden był prostakiem gotowym sprzedać ojczyznę za złoto, drugi cynikiem, który drwił sobie ze wszelkich świętości swojej epoki.

Efialtes z Trachis, syn Eurydemusa z Malis, otwiera moją listę największych zdrajców w historii. Zapewne nie był pierwszym. W długich dziejach gatunku ludzkiego zdrada była bowiem stałym elementem relacji grupowej, niezależnym od miejsca, czasów czy poziomu rozwoju cywilizacyjnego społeczeństw. Znamy jedynie drobny ułamek historii homo sapiens, który nazywamy „cywilizacją". Roi się w niej od przypadków nieustannego wiarołomstwa i zaprzaństwa. Ten pierwszy znany nam z dziejów zdrajca był członkiem plemienia Malis zamieszkującego północno-zachodnie wybrzeże Morza Egejskiego. W V stuleciu p.n.e. sąsiadowało ono z plemionami Dorów, Jonów i Achajów. Okres kolonizacji i wybuchających od 499 r. p.n.e. buntów jońskich Greków z obszarów Azji Mniejszej przeciwko Persom zakończył się klęską greckich kolonistów.

300 dzielnych Spartan

W 490 r. p.n.e. wojska ateńskie pod wodzą Miltiadesa pokonały pod Maratonem armię perską króla Dariusza I. Dekadę później, w sierpniu 480 r. p.n.e., już za panowania króla Kserksesa Persowie zorganizowali nową ekspedycję przeciwko Grekom, złożoną z niewyobrażalnie olbrzymiej – jak na owe czasy – liczby żołnierzy. Chcieli raz na zawsze rozwiązać problem z niepokojami na...